“Het is ontluisterend, bedacht ik, hoeveel we verliezen door zaken als religie, huidskleur, afkomst en nationaliteit boven ons mens-zijn te plaatsen. Maar is het überhaupt mogelijk mens te zijn zonder al deze dingen?”                            Stevo Akkerman in Trouw

Lieve Allemaal

Yogyakarta was leuk, heel leuk. Op weg naar het vliegveld wel in de zenuwen want mijn paspoort en identiteitsbewijs zijn bij immigratie. Volgens het bureau dat de visa regelt was een kopie geen probleem maar had ze gelijk? Ja, ze had gelijk. De controles zijn niet zo heel stevig. We hadden alleen handbagage en allebei een flesje arak – ja, weer alcohol – in onze tas. Gaat altijd goed beweerde Doni en, ook hij had gelijk. Een halve liter vloeistof; zo’n mooie scanner helpt weinig als niemand oplet.

In Yogya veel gelopen, gezwommen, vrienden ontmoet, lekker gegeten en goede tijden beleefd. Alleen de tocht naar de Merapi, een vulkaan, was een teleurstelling. Anderhalf uur op de motor en eenmaal hoog in de bergen aangekomen was de bewolking zo dicht dat we de vulkaan niet eens gezien hebben. De stad bruist weer, nog steeds allervriendelijkste mensen overal. Veel hoofddoeken – ook daar steeds meer het vasthouden aan identiteit – en zeker twee keer hoorde ik daar negatief commentaar op. Het heeft mij niet gestoord, ook bij bedekt haar blijft de mens gewoon zichtbaar. Tegelijk denk ik dat vastklampen aan een identiteit, welke dan ook, het moment fixeert en groei of zelfs maar beweging onmogelijk maakt. Maar dat is dan weer niet voorbehouden aan alleen het dragen van een hoofddoek. Op weg terug naar Bali hoorde ik op het vliegveld de mooist gezongen – betoverend was het woord – roep van de moskee ooit. Die vraag van Akkerman beantwoord ik met een volmondig ja. En ook met: we zullen wel moeten.

Weer in Bali nu, Doni is in Jakarta, zijn moeder is erg ziek en heeft hulp nodig. Deze foto kwam ongeveer gelijk met die foto van burgemeester van der Laan met de koning en ze hebben iets gemeen vind ik, iets van de essentie van zijn.

Tussen ‘gewone’ mensen is die arm vaak wel voorhanden, van de koning lag het misschien minder voor de hand en dat die er wel was deed goed. Nynke de Jong schreef het zo: ‘We zouden die arm allemaal wel willen geven maar we zouden die arm zelf ook wel willen hebben. Waar vind je nog bindende leiders?’ Het grote verhaal, een verhaal dat zich vooral in de kleine dingen manifesteert, mist kamerbreed. Te beginnen met een MP die bij het woord visie naar eigen zeggen denkt: ga naar de oogarts, maar ik constateer hetzelfde gemis bij al die, al dan niet formerende mannen en vrouwen, die er maar niet uitkomen.

Bijna veertig jaar geleden stond in het eerste eigen huis kort na aankoop de schimmel op de wanden. Het maakte niet blij en dat we de oorzaak niet konden vinden frustreerde. Na maanden zoekacties, openbreken en graven bleek de waterleiding van de buurman lek.  Die had het stilgehouden want wat niet weet … Het spoot allemaal lekker onder ons huis en zodoende.

Iets alerter nu had ik al snel door waarom hier de grond drijfnat was, de septic tank volliep met water en de betonnen plinten vochtig werden. Was ook makkelijker uit te vinden, de met de buren gedeelde pomp die water uit de grond haalt sloeg vier keer per uur aan. Elke keer 400 of meer liters in het vat pompend die dan 10 minuten later alweer aangevuld moesten. Zoveel doucht niemand, zeker niet 24/7. Nadat ik hier het water had afgesloten en de pomp onverminderd doorging was het duidelijk: een lek bij de buren. Meer dan een maand op reparatie aangedrongen, eerst was er ontkenning maar uiteindelijk kwam de man die het indertijd heeft geïnstalleerd en repareerde het binnen tien minuten. Klaar meneer! Alleen … de pomp sloeg nog steeds 4 keer per uur aan. Niks opgelost. Na mijn dreiging de pomp helemaal uit te zetten kwam gisteren, weer een maand later, de reparateur eindelijk weer. Gerepareerd mijnheer, het was op zes plaatsen stuk. Hij was er wel trots op dat hij dat zomaar gevonden had. De pomp is intussen stil, we kunnen gaan drogen.

Veel liefs, Frank