Saraswati

IMG_0975

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lieve Allemaal,

Het verkeer in Bali is nu niet direct strak geregeld, er is genoeg verboden maar niet zo streng. Defensief rijden is een voorwaarde om niet in    moeilijkheden te komen. Voor, achter en opzij kijken en natuurlijk ook naar beneden want hier en daar zitten potholes, groot genoeg om over de kop te gaan. Rond deze tijd komt het allemaal nog wat kritischer; overal groepen marcherende kinderen die menen recht te hebben op de hele weg. De meest felle van de klas gaat voorop – één twee drie vier, één twee drie vier gilt het over de straat. De rest loopt er in stram militaire pas achteraan, verbeten gezichten, de armen zwaaiend langs hun kinderlijven. Het is een triest gezicht, kinderen en militairisme gaan niet samen. Alles ter gelegenheid van 17 augustus, de onafhankelijkheidsdag van Indonesië. De dag wordt nog steeds met veel militair vertoon gevierd; het vieren naar mijn mening mooi, de manier waarop stukken minder. Overigens zijn er nog steeds Nederlanders die als onafhankelijkheidsdatum december 1949 zien, pas toen ging Nederland met de zelfstandigheid akkoord. (!) Weinigen zijn nog in leven die het allemaal bewust hebben meegemaakt, het ligt allemaal ver terug in de geschiedenis. Dat de sporen veel langer overleven, ach, wat is nieuw. Marcherende kinderen…

Gisteren was het Saraswati, een feestdag in Bali, iets met een dag voor de traditionele genezers. Het gepiep van verkeerd ingestelde geluidsinstallaties drong al vroeg in de morgen tot mijn balkon door, ‘s morgens om halfzeven werd ik wakker van zingende kinderen. Balinezen hebben gevoel voor melodie en ritme, niet voor zang. Later barstten allerlei activiteiten los, meestal gesitueerd rond de tempel, en het kostte allemaal weer veel geld. Offeren hoort er nu eenmaal bij, een steeds verder opgeblazen praktijk die alles met prestige van doen heeft en weinig of niets met godsdienst. Intussen brengt het nogal wat Balinezen in problemen. Toen mensen van de banjar, zeg maar het dorp, van de week het geld voor de vuilverwerking kwamen halen kreeg ik gelijk een brief. Het bleek een verzoek om een bijdrage aan de festiviteiten rond de inwijding van de gerenoveerde tempel. Waarschijnlijk om mij een indicatie te geven in welke orde van grootte ik moest denken hadden ze de kosten van het feest er maar bij gezet. 1.200.000.000 rupiah, dat is zo’n € 100.000,–. Ik heb het drie keer gelezen, dacht dat ik op z’n minst een nul teveel zag, maar nee, het klopt.  € 100.000,– voor een gemeenschap van 250 gezinnen. Dat komt neer op meer dan een fraai maandsalaris per gezin. Voorlopig is ieder gezin hier ingeschaald voor € 220,– (een goed maandsalaris dus), het mag in termijnen betaald. De rest volgt na afloop van de ceremonie. Hoe het precies werkt ontdekte ik gisteren toen mijn aannemer hier kwam om geld te lenen om die kosten te voldoen. Voor vandaag moest alles betaald, anders wordt je naam als wanbetaler omgeroepen in de tempel tijdens diezelfde feestelijkheden. Een uiterst effectief dreigement, die schande is onverdraaglijk.

Een gemeenschap geworteld in angst. ‘Dienen’ van de goden als voertuig om ‘beter dan jij’ te zijn, wie achterblijft hangt want die geeft niets om de goden en is dus een slecht mens. De doodenge spiraal van fanatisme. Ik vind het nogal lastig om mee om te gaan. Hoeveel mag je zeggen, mag je wel iets zeggen? In voorzichtige gesprekken met Pak Par, de aannemer, zijn we het er wel over eens dat er geen god is die dit verlangt en dat het geld veel beter besteed kan en zou moeten worden. En dit is niet de enige keer dat waanzinbedragen worden verlangd, de lijst is eindeloos. In het westen is meer dan een maandsalaris offeren voor de meesten een onhaalbare uitspatting, hier komt het dichtbij financiële zelfmoord. Maar de sociale druk weerstaan blijkt geen optie; je bent deel van de gemeenschap of een paria. Kies maar.  Zodra Pak Par het geld had ging hij snel, en opgelucht, betalen. Ik vraag me af of mijn voorzichtig gerammel aan een bouwsel van dictatuur enige zin heeft. Uiteindelijk zullen de Balinezen zelf een weg naar ander inzicht moeten gaan. Of niet, het is aan hen.

Ik ontmoette D. en zijn vrouw, Australiërs van zo tegen de zeventig. Ze komen vaker in Bali, vinden het hier heerlijk en willen nu hier een huisje kopen. ‘Wat heb jij een mooi leven, en zo interessant’ vindt D. ‘Gewoon doen wat je wilt, ik heb mijn hele leven hard gewerkt, dag en nacht zo ongeveer, en geen tijd genomen te genieten. Maar ja, die tijd was zo.’ Ik begrijp hem wel, ik kom van dezelfde school maar had het geluk dat ik kon kiezen voor een tandje lager. Het is een vreemd fenomeen dat je misschien wat ouder moet worden om je aandacht te verleggen naar wat echt telt al is het, denk ik, winst als je daar überhaupt komt.

Homo’s moeten niet worden veroordeeld vindt de paus. Mooi, heel mooi. Van diverse vaticanologen – wat een leuk woord voor scrabble – moet ik begrijpen dat hij vooral ook uit politieke overwegingen niet verder kan gaan dan die onzinnige, want uiterst logische, uitspraak. Onzinnig en logisch want als je gelooft in die god is het evident dat je zijn schepping niet ten dele af kan keuren. Politieke overwegingen, in de schoenen van de visser. Hoor ik een haan?

Het zwembad is nu echt bijna klaar. Ik geloof dat dit de derde nieuwsbrief is waarin ik dat meld maar ja, ceremonies, ceremonies… Als alles meezit kan ik eind van de komende week de dag beginnen met een duik. Volgende week komt ook een nichtje op bezoek, kan die ook zwemmen. Ze is nu op Sumba, beetje bijzondere bestemming, weinig toeristen. Als ze komt moet ik haar maar eens vertellen dat haar oma en mijn moeder daar bijna twintig jaar geleden al waren. In een gammele landrover door een soort rivierbedding de berg op. ‘Ik snap het niet’, zei de chauffeur. ‘Ik had vorige week twee jonge Duitsers en die waren doodsbang en uw moeder en tante zitten maar te lachen.’ ‘Ze weten niet wat er mis kan gaan’ vond ik. Misschien was dat zo, waarschijnlijker is dat ze hadden besloten te genieten en erop te vertrouwen dat het wel goed kwam. Moet ik ook vaker doen.

Veel liefs, Frank

3 gedachten over “Saraswati

  1. Hallo Frank,,,Vaticanologen=dat 4 maal de woordwaarde,,,Dank voor de leuke foto,,die woord toch wel geopend met een ceremonie.Pak Par was ook weer een gelukkig mens want hij kan weer een jaartje zijn gezicht laten zien in de gemeenschap,,,Potholes hebben we in ons land ook,,het zijn blouwe brieven en die gaan in die put die Den Haag heet,,,Groetjes en liefs vanuit Bodegraven Anneke en Kees

  2. Lieve Frank, Dank voor weer een mooi verhaal. Triest zoals je de kinderen beschrijft, kinderen horen niet te marcheren, maar lekker “ondeugend” te zijn en te spelen. Ik hoop dat het zwembad straks echt af is en dat je heerlijk een duik kunt nemen, samen met je nichtje.
    Lieve groet van ons beiden vanuit een lekker warm (niet zo warm als Bali) Frankrijk.
    Sophia

  3. Hoi Frank,

    Niemand heeft het er over gehad, maar vergeet niet voordat je een duik neemt water in het zwembad te doen.
    Liefs Ron Marja

Reacties zijn gesloten.