“Hoop is de droom van de wakkere mens.” Aristoteles
Lieve Allemaal
Gisteren was het Saraswati, de (feest)dag van het boek, de dag van de kennis. Het is vanuit de overtuiging hier niet toegestaan op die dag een boek of krant te lezen; bij de meeste Balinezen waren echter geen ontwenningsverschijnselen te verwachten. Het is een beetje een voorschrift als ‘vandaag niet van het dak afspringen’, die aandrang is er nauwelijks. Als ik ’s avonds ga eten en voor de wachttijd een boek meeneem informeert de staf bezorgd of in nu nog steeds zit te werken. Mijn, zeker niet overdreven, boekenkasten roepen hier verbazing en ongeloof op – allemaal gelezen? En ik zie ze denken ‘die werkt zich nog eens dood’.
Wie weet… De leescultuur hier mag best een beetje meer ontwikkeld worden maar misschien overdrijf ik het wel. Teveel bijhouden waar ik niets aan kan veranderen, teveel bijhouden dat mij, op zijn minst voor enige tijd, wel veranderd – en niet altijd ten goede. De zin van lezen mag dan zijn dat het iets in je te weeg brengt – dat mag ook positief zijn vertel ik mezelf. De mij aangeraden “portie gezonde onverschilligheid” werkt niet, kan ook niet werken lijkt me. Niet als je van mensen houdt. Aanpassing van mijn leesdieet en vooral het zwaartepunt niet alleen op het slechte nieuws leggen moet het oplossen. Het is wat zoeken in kranten, wat niet goed gaat is (te) makkelijk te vinden maar dat de focus daar ligt bewijst dat het nog steeds om het ongewone gaat. Onder de verschrikkingen ligt vaak moois verborgen. Het gruwelijk lot van Alan Henning is een van die berichten die het somberste in een mens wakker roepen en toch… er is een andere kant aan het verhaal. De kant van het verhaal dat vertelt van de man die uit de goedheid van zijn hart mensen wilde helpen en daar gevaarlijke missies naar Syrië voor overhad. Hij zaaide liefde en ik ben overtuigd dat zijn werken ook vruchten draagt. Niet aan de paniek en haat die sommige bronnen propageren meedoen, op zoek naar mooie berichten heb ik deze foto voor nu als screensaver ingesteld.
Dit is Patrick uit Liberia en hij is genezen van ebola, hij heeft een certificaat om het te bewijzen. Hij was patiënt van de moedige mensen van Artsen zonder Grenzen en de blijheid op zijn gezicht – ‘zo veel gezien’ staat er ook op te lezen – haalt alle cynisme van ‘het helpt toch niet en het is hopeloos’ onderuit.
Het helpt toch niet, te makkelijk maar aangenomen of is het een uitvlucht om niet aan het werk te hoeven? W. kwam een maaltijd met gele rijst brengen en had een klachtentirade paraat over Balinese mannen. Gisteren om vier uur op om offertjes te maken en vervolgens onderweg naar verschillende tempels en ceremonies. Intussen wel zorgen dat er ontbijt klaarstaat. ’s Middags doodmoe in slaap gevallen en van haar man op haar kop gekregen omdat ze een werkhuis was vergeten en dus inkomsten misliep. Vandaag, de dag na de feestdag, de gele rijst (feest) maaltijden koken; weer om vier uur op. En intussen, klaagt ze, staat haar man om acht uur op en drinkt zijn koffie die zij dan wel tussendoor moet maken. “Toch zullen de vrouwen er zelf verandering in moeten brengen” zeg ik. “Gewoon niet meer doen.” En ik vertel van de veranderingen die de afgelopen decennia in het westen plaatsvonden. Mannen achter de stofzuiger of de kinderwagen, echtgenoten in de keuken. Ik weet ook wel dat er nog veel te doen is maar dat we onderweg zijn komt wel door moedige vrouwen (en soms mannen) die zich niet het bos in lieten sturen met ‘het helpt toch niet’. Dat mijn moeder pas vijf jaar na mijn geboorte (!) eindelijk ook handelingsbekwaam werd geacht kwam niet uit de lucht vallen. Het vrouwenkiesrecht evenmin. W. antwoord met de variant ‘er verandert toch niets’, tegelijk zie ik dat ze nu ook zekerheid heeft over wat ze al vermoedde: die westerlingen zijn volkomen gek. En toch is gemopper als dat van vanmorgen een begin; de hoop niet verliezen, nog een beetje moed verzamelen en het gaat verder op (een lange) weg.
En de alamanda staat in bloei, nu echt. Die struik is al twee jaar lang aan het groeien maar hoewel ze overal vol bloemen zitten bleef het in mijn tuin bij groen. Een paar keer meende ik tijdens het zwemmen de gele bloemen te ontwaren maar als ik dan na het zwemmen de bril weer op had bleken het gele bladeren. En nu zijn ze er dus, nog niet genoeg om gelijk een bloemenzaak op te zetten maar het begin is er. Ook bij struiken geldt blijkbaar dat ze zich niet allemaal in hetzelfde tempo ontwikkelen en dat ie nou net in mijn tuin wat traag is…, baas en hond gaan ook op elkaar lijken zeggen ze.
Veel liefs, Frank