Lieve Allemaal,

Blog, klachtenformulier of gewoon bezorgd?

Het is een merkwaardig fenomeen: haast het hele jaar door zijn er, zeker hier in Penestanan, grote groepen jonge mensen die voor drie of vier weken een ‘vrijwilligersreis’ geboekt hebben. Organisaties, geen Indonesische zover ik weet, verzorgen reizen waarin jongeren een paar weken onderdak krijgen in een kamer hier op het dorp, meestal gedeeld met een paar anderen. Voorts zorgt de organisatie voor een plek, in de regel op scholen, waar ze een aantal halve dagen in de week vrijwilligerswerk kunnen doen. Voor dat, het regelen van de benodigde visa en het ophalen op het vliegveld betalen de deelnemers tot een paar honderd euro per week. Voluntourism is het nieuwe woord. Nu voert de overheid hier de regel in dat een visa voor vrijwilligerswerk in ieder geval niet verstrekt wordt als iemand geen Indonesisch spreekt. In zeker opzicht ben ik er blij mee, als die regel gehandhaafd wordt (altijd een vraag hier in Indonesië) zijn we van dat vrijwilligerswerk verlost.

Die jongeren willen iets bijdragen aan een betere wereld en daar heb ik alleen maar waardering voor. Er zijn echter wel wat vraagtekens te zetten bij de uitvoering. Dat zo’n organisatie er een verdienmodel van maakt – kamers huren voor nog geen € 60,– per maand en daar dan een aantal vrijwilligers in onderbrengen – is één ding, dat door hen georganiseerde stages veelal nutteloos tot contraproductief zijn een ander. Er worden scholen gezocht waar dan een jonge vrouw of man een aantal halve dagen in de week ‘les geeft’ of iets anders mag doen. Engelse les, samen zingen, een lokaal schilderen, het maakt eigenlijk niet zoveel uit, als er maar een stage is. Het schijnt wel steeds moeilijker een school te vinden die aan het programma wil meedoen. Dat dat Engels, nog afgezien van de vraag hoe nuttig het is, nooit iets gaat worden als je geen woord Indonesisch spreekt is duidelijk en geloof me, waar het op zingen aankomt zijn Indonesiërs een stuk bekwamer dan de meeste westerlingen. En het belangrijke ‘aandacht voor de kinderen’? Ook daar de vraag of daar behoefte aan is en, als dat zo zou zijn wat ik dit land over het algemeen betwijfel, hoe nuttig een contact van een paar weken werkelijk is. Uit eigen ervaring weet ik dat het vaak vele maanden kost om vertrouwen van kinderen te winnen, zeker voor iemand uit een totaal andere cultuur. Als er dan al iets van een contact ontstaat; na twee weken weer weg.

Het is geen toeval dat op het toeristeneiland Bali vele honderden stichtingen, samen met duizenden vrijwilligers, iets bij willen dragen terwijl op de eilanden waar de nood echt schrijnend is geen hulp te bekennen is. Noem het wat het is: een vakantiereis en daar is niets mis mee. Geniet, ga weg van de gebaande paden, praat met dorpelingen, doe een potje volleybal met die jongens daar op het veld, maak contact waar mogelijk en leer! Vergeet je CV, bedenk maar dat de bevolking hier de volunteer is, volunteer om jou en mij wat te leren.  

Dit is geen betoog tegen vrijwilligerswerk, integendeel. Het belang van dat wat ‘echte’ vrijwilligers doen kan niet overschat worden. Veel en veel dunner gezaaid weliswaar, zijn er overal mensen die waarachtig iets te brengen hebben en dat van harte en belangenloos doen. Artsen, verpleeg(st)ers, therapeuten, ingenieurs, noem maar op. Voor hen, en vooral voor de mensen in Indonesië, hoop ik dan weer dat die nieuwe regel niet toegepast wordt. Zeker in de gezonheidszorg, in de breedste zin van het woord, is in grote delen van het land behoefte aan hulp, aan alle hulp die te krijgen is. Ik heb groot respect en waardering voor hen die aan die oproep gehoor geven; de school schilderen, liedjes zingen en wandelen met de kinderen daarentegen kunnen ze hier uitstekend zelf.     

En verder gaat het goed hoor. De zwembadpomp moest vervangen, de slijpmachine moet gerepareerd, de boormachine is uit de studio gestolen maar wij hebben het goed. We zijn bevoorrecht.

Lieve groet, Frank