Elke keer als er sancties worden opgelegd, worden buitenlandse tegoeden bevroren. Is dat een loos gebaar of hebben al die gasten forse tegoeden in het buitenland? En zo ja, gevonden op straat?

Als we nou gewoon eens stoppen al dat bloedgeld te stallen, zou dat niet een begin zijn?

Lieve Allemaal,

Het is zonnig weer, gevoelstemperatuur 36 graden, vaak de tuin sproeien, 400 baantjes trekken in het zwembad (oppassen voor het goudvis-syndroom) en verder rustig aan. Voor mij is elke dag een zondag, alleen maar kleine problemen. Zoals de vijver die niet lek is, dan opeens zeer lek en nu weer niet meer. (???) Wellicht heeft het dreigement dat de vissen tijdelijk in plastic emmers moeten geholpen en hebben ze het beneden zelf opgelost? Oh ja, en een spiegel die ongezeglijk is. Elke morgen gemekker over de wet van de zwaartekracht terwijl ik zo vreselijk mijn best doe. (zie zwemmen.) 50 plus zeg ik dan, nee, komt de correctie; 60 plus, zeer plus! Het is waar, straks al 62, maar 50 plus is ook zoiets. Moet je Baay of Klein stemmen; the name gives it away.

Het is Kuningan, de voorouders vertrekken weer naar waar ze normaal verblijven. Vorige week, tijdens Galungan zijn ze gekomen en nu is het dus voorbij. Of het gezellig was weet ik niet, het was vooral heel erg druk. Het zal je niet verbazen, een en ander ging gepaard met een veelheid aan offers en ceremonies. De penjors, hoge, versierde bamboe staken voor elk huis maar een detail van alles dat gebeuren moest. Het is een ritueel dat elke Balinese kalender, dat is elke 210 dagen, weer terugkomt. Tussendoor had Wayan thuis nog een kleine ceremonie – maar klein hoor – en dat alleen al kostte 500.000 Rupiah, een half maandsalaris.

Een vraag die ik nog steeds heb is hoe het gaat met die voorouders die gereïncarneerd zijn; komen die ook? Vorige week dacht ik er een antwoord op te kunnen krijgen, verderop was een voordracht van een Hindu priester, maar het is niet gelukt. Het bleek een Australiër die vooral vervuld was van zichzelf en een vraag beantwoordde met een monoloog van een uur of meer, doorspekt met Sanskriet woorden. Niet alleen dat mijn Sanskriet behoorlijk zwak is, het risico de lezing met nog een uur te verlengen door ook een vraag te stellen wilde ik niet lopen. ‘Een fake, een fraud’, vond een van de toehoorders die ik gisteren toevallig tegenkwam. Tja, dat dacht ik ook maar dat denk ik wel vaker. Anders gezegd, is het ook het geloof van de priesters of proberen ze de mensen dom te houden en daarmee een behoorlijk inkomen zeker te stellen? Of woord en daad één zijn vraag ik me niet alleen in Bali vaker af.

Misschien, misschien brengt het erbij horen en aan je verplichtingen voldoen ook wel een geluksgevoel. Het zou kunnen, het gevoel dat je het mooi gedaan hebt hoe het hoort is niemand vreemd. Alleen zo jammer dat de priesters hier de redding van de godsdienst zien in een isolatie van de cultuur en steeds meer en grotere ceremonies. IJver voor educatie in de ruimste zin van het woord, voor redelijker sociale verhoudingen, alles broodnodig, zal van die kant niet komen.

Op een dag breekt de revolutie uit, eeuwig onwetend houden gaat niet lukken. Maar dan ben ik allang op grote vakantie. Ach, misschien kom ik dan met Galungan eens langs.

In China doen ze het anders, daar laten ze de Oeigieren (moslims) gedwongen verhuizen zodat ze zich beter zullen mengen met de Han. Tegelijk wordt iedereen die mogelijk iets wil gaan zeggen over het drama op het Tiananmen plein, 4 juni al weer 25 jaar geleden, preventief vastgezet. Het is nooit gebeurd, de geschiedenis wordt herschreven of beter, uitgegumd. Bouwsels op drijfzand. Communistisch China; land van Bentley, Audi, BMW en fietsen, heel veel gammele fietsen en werknemers die duizend kilometer van huis in een hutje achter de fabriek wonen en tien dagen per jaar naar huis mogen. De economie loopt als een dolle.

Ontwikkelingen opleggen, religie onderdrukken, het gaat, tenzij je er genoegen in schept toekomstige problemen te creëren, niet werken. Ik ben van een generatie die dacht dat alles maakbaar was, ik denk nu dat een verandering alleen duurzaam kan zijn als hij van binnenuit komt. Het is als de export van democratie en westerse normen en waarden, kijk maar in de krant hoe geweldig dat loopt. Respectvol in gesprek blijven is de enige weg, en ooit komen die veranderingen.

En tot dan, tot mensen het zelf anders gaan willen, blijft Bali Bali en je kunt alleen maar hopen dat mensen voldoende geluk en blijheid vinden in hoe het gaat. Het is in veel opzichten een gezegend eiland, de inkomsten uit toerisme zijn zeer aanzienlijk en bij een eerlijker verdeling zou iedereen het erg goed hebben.

Eerlijker verdeling, we hebben het er maar moeilijk mee. Asielzoekers – in de tijd dat we begrepen dat het om mensen ging die hulp nodig hadden heetten ze vluchteling – asielzoekers dus, mensen die iets van ons willen!, daar hebben we er nu wel genoeg van. Opvangen in de regio, over hoe en wie dat moet betalen geen woord. Een miljoen officiële vluchtelingen uit Syrië in Libanon met 4 miljoen inwoners. ‘Zie het maar’, zegt Carolien Roelants in het NRC, ‘als 4 miljoen Belgen die hun toevlucht in Nederland zoeken’. Nou, dat wordt geen belgenmop. Ja ik begrijp ook wel dat we ze niet allemaal in Nederland kunnen hebben maar, laten we niet overdrijven mijnheer Rutte. Ontwrichte maatschappij.., we hebben hoogstens wat last van blikvernauwing waardoor we de nood van anderen niet altijd zien en, zelfs, hier en daar het lef hebben vluchtelingen gelukzoekers te gaan noemen. (Voor de goede orde, hoewel iedereen van geluk zoekt, is het hier opeens een afwaardering.) Waar zijn we geland als de absolute wanhoop die maakt dat mensen in een gammel bootje de zee opgaan ons ontgaat? Als we nou eens beginnen in die regio ook reële mogelijkheden te scheppen en daarna verder zien. Geen beker water weigerend en niet de logees de deur uit sturen naar een hotel dat nog gebouwd moet worden.

Lieve groet, Frank