Moed betekent niet dat je nooit bang wordt. Moed betekent dat je je niet door angst laat stoppen. Iemand schreef me die woorden naar aanleiding van mijn vorige blog.

Lieve Allemaal,

Een groot schandaal in Indonesië. Tienduizenden of misschien wel honderdduizenden kinderen zijn ingeënt tegen kinderziektes met valse vaccins. Ouders dachten hun kind te beschermen en betaalden de rekening, het gebruikte product komt van een fabriekje in Java dat een water en zoutoplossing als vaccin verkocht tegen schappelijke prijzen. De etiketjes waren niet van echt te onderscheiden. Ziekenhuizen zeggen dat ze van niets wisten maar het was wel verrassend goedkoop. En hielden ze het buiten de boekhouding. Niemand weet welk kind wel en welk kind niet het echte vaccin kreeg dus ze worden allemaal opnieuw ingeënt. Niet zonder risico als dat een dubbele inenting wordt menen artsen. Het maakt me niet trots om Indonesiër te zijn zegt een vriend hier. ‘Trots’, ik denk er verder over na en vraag me af waar je eigenlijk trots op kunt zijn. In het kader van die vaccin-zwendel bedenk ik dat we wel heel blij kunnen zijn met de gezondheidszorg in Nederland en misschien is dat gelijk een sleutelwoord. Blij.

Trots, in de letterlijke betekenis – je ziet er nogal wat van, zeker de laatste dagen. Trotse Turken zwaaien door heel Europa hun vlaggen om een mislukte staatsgreep, trots om een staatsburgerschap – America First. Trots op Nederlanderschap of welke nationaliteit dan ook, trots op een goed stel hersens, trots kind te zijn uit een oud geslacht. Op de republikeinse conventie in Cleveland spreekt een meneer zijn trots uit dat hij homo is, in Amsterdam wordt de Gay Pride gehouden, hier ontmoet ik trotse hindoes zowel als trotse moslims en ik ken zat trotse christenen.

Maar is het wel zo goed als we zomaar gekregen kwalificaties hanteren als een vaandel dat we voor ons uit torsen als was het een verdienste?

Trots omdat ik Nederlander ben? Trots omdat ik homo ben? Misschien is er iets mis met me maar ik herken het niet (meer). Bij een volk, bij een groep mogen horen, je thuis voelen in een (geloofs)gemeenschap; het zijn giften van het leven waar in eerste aanleg geen eigen prestatie aan te pas kwam. En ook later, als het begrip ‘ik ben omdat wij zijn’ heeft postgevat, geldt nog steeds dat ik mee mag werken op een akker die niet door mij is aangelegd. Het vermogen van een ander te kunnen houden – gender is volstrekt irrelevant – is zeker iets om dankbaar voor te zijn maar heb ik mezelf gemaakt? De pendant van trots is een gevoel van superioriteit. Wat meer relativeren van die trots geeft ruimte aan verschillen en zet de deur open naar waardering en begrip van een ander. Een beetje meer dankbaarheid en wat minder voorstaan op wat zo maar aan kwam waaien is wel goed denk ik. Dan bewaar ik die trots wel voor die keer dat het me lukt om dat wat ik zomaar kreeg eens echt goed te gebruiken. Of voor als ik iets heel moois heb gemaakt. Hoewel, zelfs dan: helemaal uit mezelf, helemaal op eigen kracht?

Het is niet rendabel. Het gesprek gaat over windmolens, iets waar ik nauwelijks iets vanaf weet. Niettemin, rendabel? Hoezo niet rendabel? Je bouwt een molen en krijgt zonder verdere vervuiling energie, dat is een rendement zou ik denken. Is het probleem soms dat de productie van die molen meer energie opslokt dan wordt geleverd? Dat blijkt niet het geval, het is in vergelijking met andere energiebronnen duurder. Dus te duur. En dan snap ik het niet meer. We hebben energie nodig en dit vervuilt de aarde niet verder; het is schoon. Ja, maar het (vervuilend) alternatief is goedkoper. Ik zie een markt voor me met gezonde en giftige groenten. De giftige zijn fors goedkoper. Wordt dat handel?

Van het net nog deze: I’ve always assumed ironing boards were surfboards that stopped pursuing their dreams and got real jobs.

Liefs, Frank  

Moed brult niet altijd. Soms is het de zachte stem die aan het einde van de dag zegt: “Ik probeer het morgen opnieuw.                                                           (bron mij onbekend)

Lieve Allemaal,

Bovenstaand citaat, gevonden op het internet, trof me. Hard. Lastige maanden; Doni vertrok voor twee weken naar Lampung en kwam niet meer terug. Moed leek steeds minder voorhanden. Eenmaal op het spoor naar mat is weinig al genoeg de helling nog wat sneller af te gaan; de gruwelen die de wereld in ogenschijnlijk steeds sneller tempo voortbrengt doen dat werk nog een stuk grondiger. Een rapport van 2,6 miljoen woorden dat (nogmaals) aantoont dat de inval in Irak fout en illegaal was, weer honderden doden bij aanslagen in Bagdad en dan volhouden dat het er wel een betere wereld door is geworden. Zuid-Sudan met zijn honderdduizenden ontheemden viert zijn vijfde verjaardag met een aanzet naar, alweer, een burgeroorlog. Politici zoeken de macht, de bevolking betaalt met lijden en leven. Twee giftig rotte appels uit een mand waarin weinig gezond fruit te vinden is.

Geen Nina Bobo op het terras maar zoeken naar moed om alles, alles, te bevatten en die niet vinden. In het noodweer de kleine stapjes, de mensenmaat vergeten en bij al het geweld en rumoer die zachte stem niet gehoord. Ja, ik probeer het morgen opnieuw.

Vandaag weer aan een blog begonnen, ook dat kwam er bij gebrek aan zin en focus lange tijd niet van. Een kort bezoek aan Nederland om les te geven en een paar dierbaren te zien, op zich was het goed hier even weg te zijn maar: ‘je neemt jezelf mee’. Daarna ging het naar Zuid-Afrika. Een stukje van mij zal daar wel altijd blijven – je kunt Afrika verlaten, Afrika verlaat jou niet – het weerzien was goed. Tegelijkertijd, eenieder die ogen heeft om te zien kan het niet ontgaan dat de problemen niet kleiner worden. Ook daar politici die eigenbelang en zelfverrijking voor laten gaan en visioenen van beter blijken luchtkastelen. Het contrast tussen de have’s en havenots wordt groter en steeds zichtbaarder, een spanning is voelbaar.

Toch mooie dagen gehad. Drie dagen in Madikwe, een wildpark, oog in oog staan met natuur die overweldigend is en alle dagen de mensen … Geloven in de mogelijkheid van toekomst, het land schreeuwt om juist dat geloof al is dat voor massa’s mensen een schier onmogelijke opgave.

De hardheid in dit land
kan de zachtheid
niet overschreeuwen.

In zoete stemmen,
luid en vol
of fluisterzacht –
in mild gebaar
en blijde oogopslag.
Voor wie wil horen en wil zien
klinkt er van diep en ver
een roep zo oud,
steeds weer nieuw:

wij zijn broeders.

Over Nederland weer terug naar Bali. Pak Par heeft de tuin bijgehouden en zijn vrouw heeft het huis een goede beurt gegeven, alles ziet er goed uit. Wel een uitzondering dat ze dat gedaan heeft, eigenlijk heeft ze het werken opgegeven om op het kleinkind te passen. Dat kan, gezien alle schulden die het gezin intussen heeft, onmogelijk maar zo gaat het. De ceremonies intussen houden niet op, dan wordt kleinkind uitbesteed. Kleine wereld met soms grote problemen en toch redden ze het. Levensmoed is rijkelijk voorhanden, ook hier valt veel te leren. De gebeurtenissen in de grote wereld gaan veel Balinezen voorbij en soms is dat niet zo slecht.

Naar aanleiding van alle aanslagen en moordlust in naam van een god schreef Mohammed Benzakour een brief namens allah.

Allahu’akbar — jawel, ik ben groot, grandioos groot. Maar niet in de betekenis van uw guppenbrein. Ik ben groot omdat ik Alles ben. Omdat ik in alles vervat zit, in ‘t kleinste sprietje en spinnetje. Dat moest u diep nederig stemmen.

Een druppeltje maar als er nu één tot een ander inzicht komt …

Ik probeer het morgen opnieuw.

Lieve groet, Frank

Het feit dat bij thuiskomst na een reis met (te) veel goed eten en uitmuntende wijnen, de weegschaal uit de badkamer bleek gestolen moet gezien worden als een daad van liefde, geïnitieerd door de goden. Ik kan de omvang van de zaak negeren.