Lieve Allemaal,

Ik zit in een kamer op de 17^de etage en kijk uit over (een deel van) Jakarta onder een wolk van smog; armoedige wijken gelardeerd met moderne hoogbouw. Niet zo leuk bij aardbevingen meldde Doni optimistisch. Niet aan denken, ik moet het hier acht dagen volhouden. Dinsdagavond aangekomen na een lange vlucht in praktisch lege vliegtuigen, van de meer dan 300 zitplaatsen waren er een 40 bezet. Slecht voor de vliegmaatschappij, voordeel voor mij. De film Nomadland gekeken (aanrader) en over drie stoelen kunnen slapen. De maaltijdservice stelt niets meer voor, verdere service is geschrapt. U begrijpt, corona. Een irritant oponthoud in Singapore alwaar mijn paspoort een keer of dertig is gecontroleerd, evenals vaccinatiebewijs, pcr-test, enz. Onder begeleiding in ganzenpas een kleine marathon van de ene gate naar de andere, bij aankomst in Jakarta nog één naar de uitgang. Ook op het vliegveld hier veel gedoe. Voor het eerst veel glas in de koffer gebroken. Niet zeuren; veilig in Indonesië en over acht dagen mag ik naar huis.

Nederland was een warm bad met alle mooie ontmoetingen alleen: te weinig tijd. Ik had zoveel meer vrienden weer willen zien, de weken vlogen voorbij. Anderzijds, met naast het verschijnsel coronakilo’s nu ook Nederlandkilo’s… Lief warm welkom gaat (te) vaak samen met gebak, lekker eten en drank. Intussen vrees ik het verschijnsel quarantainekilo’s.

Het was goed in Nederland te zijn al leverde het met regelmaat een soort van cultuurshock op. De welvaart, het gewoon zijn dat allerlei altijd maar kan … een fel contrast met hier waar de randjes van wat nog draaglijk is vaak al lang zijn overschreden. Familie en vrienden die ik ontmoette hadden er (gelukkig) geen last van maar ontevredenheid en een misplaatst idee ‘er recht op te hebben’ lijken breed aanwezig. Alles is relatief, ik weet het. In de hele buurt geen vervoermiddel te bekennen en ik ben rijk met een fiets. De hele buurt een auto en ik ben arm met diezelfde fiets. En toch, dat ‘tel je zegeningen’ van tante de Haan* was geen lege platitude.

Mooi dat ik een aantal werkstukken af kon leveren en … ‘Het Boek’ is gedrukt, ‘De Andere Kant’  is klaar en erg mooi geworden. Mag ik zeggen, de foto op de omslag is niet van mij maar van een Russische kunstenaar die toestond dat ik die afbeelding gebruikte. Ook van het boek de bestellingen afgeleverd c.q. verstuurd, er wachten er nog wel een aantal om verkocht te worden, zie voor details onderaan in deze blog. (Geeft de lezer van deze blog een hint.)

Over een dikke week terug naar een Bali dat nog steeds, nu tot de 26ste, in lockdown is. En weer zijn het vaak westerlingen die de regels negeren – die korte vakantie aan het strand blijkt opeens een essentiële trip, mondmaskers zijn er voor anderen en een groot feest moet kunnen. Er wordt wel vaker ingegrepen, een aantal mensen is terug naar eigen land gestuurd. Gedeporteerd heet dat hier maar dat klinkt ons, net als de ‘razzia’s’ die de politie af en toe houdt, beroerd in de oren. De boetes, ook voor Indonesiërs, zijn hoog. Recent werd een aantal mensen in Java veroordeeld tot het betalen van 5 miljoen Rupiah omdat ze hun winkeltje open hadden gehouden. Dat is € 300,–; klinkt misschien nog te doen maar het is hier een heel dik maandsalaris. Moeizaam sleept Indonesië zich door de crisis en de bevolking betaalt, zeker in Bali, een hoge prijs. De besmettingen lopen op en het grootste deel van het land is nog niet gevaccineerd. Intussen wil Nederland tienduizenden vaccins vernietigen want die stonden geparkeerd bij huisartsen en dat schijnt onbetrouwbaar te zijn. ???

Na deze pandemie wordt alles anders hebben we gedacht. En hoe nu als, zelfs tijdens die pandemie, de menselijke maat alweer zoek raakt of misschien wel zoek blijft? Op u en mij ligt een hoop werk te wachten.

Lieve groet, Frank

*Tante de Haan, een van de liefste en wijste oude dames die ik heb gekend, vriendin van mijn opa in het bejaardentehuis. Mogelijk dat als opa iets doortastender en jonger was geweest, dat ze mijn oma had kunnen worden.

De Andere Kant. 37 korte verhalen en 2 gedichten op 148 pagina’s. € 20,– inclusief verzendkosten. (verzending vindt plaats vanuit Nederland.) Maak € 20,– over op NL78RABO0398824045 tnv F.E. van den Ham en binnen een paar dagen heeft u het boek in huis.